Halı yıkama sektöründe en önemli sorunlardan biri personel sorunudur. İhtiyaç duyulan personeli bulmakta zorlanan halı yıkama işletmecileri buldukları veya yetiştirdikleri personele 12 ay sürekliliği olan istihdamı sağlayamamaktadır. Kış mevsimi gelip işler azaldığında ve işverenin maliyetleri karşılayamaması söz konusu olduğunda personelin işine son verilmesinin yaygın olduğu görülmektedir.

Halı yıkama işine girme maliyetinin düşük olması sebebi ile kış mevsiminde işten çıkarılan personel bir sonraki sezona, genellikle kendi iş yerine açmış olarak girmektedir. Bu durum, sektörde var olan kalitesizliğe kaynak oluşturduğu gibi, talebin sabit kalmasına karşılık arzın artması arz talep dengesinin bozulmasına, fiyatların ve karlılığın düşmesine sebep olmaktadır. Bir önceki iş yerinden ayrılarak kendi yerini açan bir halı yıkama yeri sahibinin, bir sonraki yıl çalıştırdığı personel de aynı durumları yaşayarak kendi yerini açmakta ve bu durum kötü, kronik bir döngü halini almış durumdadır. Var olan bu kötü döngünün çarkları arasında yer alan işletmeler çalıştırdıkları personele hayatlarını idame ettirecek olan yeter miktarda ücret ödeyememekte personel ücretlerinin düşüklüğü halk nezdinde ağır iş olarak nitelendirilen bu mesleğe sıcak bakılmamasına sebep olmaktadır.

Bu kronik döngüye son vermek, sektördeki firmaların kurumsal gelişmelerini tamamlaması ile mümkündür. Öncelikle tüm firmalar maliyet hesaplarını, kışlık maliyetleri de dikkate alarak doğru yapmalı ve doğru fiyatlarla hizmet vermelidir. Doğru fiyatlarla çalışarak kalitesini ve karlılığını arttıran işletmecilerin, personel istihdamı konusunda atmaları gereken adımların en önemlisi 4857 sayılı iş kanununa uygun çalışma şartlarını oluşturmaktır.

4857 sayılı iş kanunu dikkate alındığında uyulması gereken en önemli kural çalışma saatleridir ki; iş kanunu haftalık çalışma süresini 45 saat ile sınırlandırmaktadır. Bu süreden daha uzun olan çalışma saatleri mesai olarak ücretlendirilmelidir. Şu an bu bölümü okuyan işletmecilerin “kış aylarında çok az çalışıyoruz yaz aylarında mesai ödemekte neyin nesiymiş” dediklerini duyar gibiyim. Bu şekilde düşünenlerin personele mesai ödememek için bahane ürettiklerini söylemeliyim zira kış mevsiminde iş olmaması personelin sorunu değildir. İşveren iş temin ettiği takdirde personel kış aylarında da haftalık 45 saatlik çalışma yükümlülüğünü yerine getirecektir.

4857 sayılı iş kanunu personele karşı birçok yükümlülüğümüz olduğunu bize göstermektedir. Personelin sigorta yapılması, yıllık izin planlamalarının yapılması, sosyal haklarının tanınması, yıllık zamlarının düzenli olarak uygulanması bunların bir kısmıdır. Ayrıca 4857 sayılı iş kanunu personelin işverene karşı sorumluluklarını da düzenlemektedir ve işveren ile personel arasın da sözleşme yapılabilmesine de olanak sağlamaktadır. Bu bağlamda tüm halı yıkama işletmecilerine, personellerini sözleşme altına almalarını tavsiye ediyorum.

Personelini iş kanunu gerekliliklerine göre istihdam eden ve sözleşme altına alan bir işletmeci personelinin kendisinden ayrılarak başka yer açmasının önüne geçebilir, personel sürekliliğine sahip olması neticesinde kalitesini ve karlılığını arttırabilir, artan karlılığı neticesinde personelini daha refah yaşatacak ödemeleri yapabilir ve var olan kronik döngüyü sağlıklı bir döngü haline getirebilir.

Son sözüm şudur ki; kaliteli hizmet, geleceği konusunda kaygı duymayan, birbiri ile uyumlu çalışan kaliteli işveren ve personel yapısı ile mümkündür.