Temizlik sektöründe halı yıkama hizmetlerinin kaliteye ve insana yatırım yapıldığı sürece devamlılık göstereceğine inanıyorum.
Şu anda bilgisizlik, denetimsizlik ve hukuki düzenlemelerin yetersizliğinden kaynaklanan başı boşluğun, duyarlı meslektaşların birlikte hareket ederek, standartları belirleme ve oto kontrol ile daha iyi günlere kavuşacağına inanıyorum.
Çünkü insanlar halıyı kullandığı müddetçe kirletecek ve birileri bu halıları temizleyecek.
2014 yılında Son Nokta Gazetemizde yayınlanan röportajın tamamı!
“1980’den beri…”
Bize kendinizden bahsedermisiniz?
İsmim Abdurrezzak Ersönmez. 1934 Demirci / Manisa
doğumluyum. Asıl mesleğim terzilik olmakla beraber, 1955
yılında memleketimizde halı imalatçılığı ve satışı ile başlayan ticari hayatım, 1980 yılında Bursa’da halı yıkama işiyle kalıcı hale geldi.
Firmanızın kuruluş fikri nasıl ortaya çıktı?
1980’i yıllarda piyasalardaki ekonomik kriz, halı imalatındaki zorluklar, ithal halıların piyasaya girmesi bizleri zora soktu. O yıllarda pek tanınmayan halı yıkama hizmetleri sadece belli şehirlerde, ticari amaçla Isparta, Kayseri gibi halı imalatının olduğu şehirlerde ve İstanbul da yapılıyordu.
Büyük şehirlerdeki marka mağazalar kendi müşterilerinin halılarını temizletmek için belli merkezlere gönderiyorlardı. Bursa’ da böyle bir ihtiyacın olduğunu gördük ve fabrikasyon anlamda hizmet vermeye başladık.
Halı Yıkama Bir İhtiyaçtır!
Neden halı yıkama?
Toplumumuzun sosyo ekonomik yapısındaki gelişmeler, çalışan bayan nüfusun giderek artması, konutlarda apartmanlaşmanın yaygınlaşması, su, deterjan ve en önemlisi de sağlık maliyetlerinin artması halı yıkama hizmetlerini bir ihtiyaç haline getirmiştir.
“Halı Yıkama Sanattı! Teknoloji ilerledikçe kayboldu!”
Sektörde o zamandan bu zamana ne gibi değişiklikler oldu?
Çoğu meslektaşımızın hayal bile edemeyeceği, emek yoğun bir faaliyetle, meç makinesinin ve halı sıkma santrafüjünün olmadığı bir zamanda, makine halılarının henüz kullanımda olmadığı yıllarda takoz uzun saplı el fırçalarıyla; gelberilerle, toz alma dolaplarıyla halılar yıkanmakta, çeşitli kimyasallarla halıların boyaları soldurulmadan ve karıştırılmadan yıkanır ve kurutulur, saçak, kenar (kaytan) örgülerinin (overlok) bakımları ve tamiratları ince bir ustalıkla yapılırdı.
O yıllarda halı yıkamak ayrı bir sanattı. Usta kalfa ilişkileriyle tecrübeler aktarılırdı. Tüfek icat oldu, mertlik bozuldu misali; halı yıkamada da teknoloji ilerledikçe, mesleğin sanat ve ustalık yönü kaybolmaya başladı.
“Rakip Değil Meslektaş!”
Bu zor ve meşakkatli işi 3. nesile aktarırken hangi püf noktaları öğütlediniz?
Sipariş alımından, halının teslimine kadar geçen zaman
içinde her koşulda dürüstlük. Mesleği bilerek ve öğrenmeye açık olarak severek yapmak. Rakip değil, meslektaş olmak için engin bir özveriyle herkesle barışık olmak, tecrübe paylaşımında öğrenmek için öğretmek. Emeğine, mesleğine ve meslektaşına saygı duymak.
“Kaliteye ve İnsana Yatırım Yapılmalı!”
Sektörde halı yıkamanın yerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Temizlik sektöründe halı yıkama hizmetlerinin kaliteye ve insana yatırım yapıldığı sürece devamlılık göstereceğine inanıyorum. Şu anda bilgisizlik, denetimsizlik ve hukuki düzenlemelerin yetersizliğinden kaynaklanan başı boşluğun, duyarlı meslektaşların birlikte hareket ederek, standartları belirleme ve oto kontrol ile daha iyi günlere kavuşacağına inanıyorum. Çünkü insanlar halıyı kullandığı müddetçe kirletecek ve birileri bu halıları temizleyecek.
“Sorunun değil, çözümün parçası olalım!”
Sizce halı yıkamadaki sorunlar için ne gibi çözümler üretilmeli?
İlk önce dürüstlük. Söylemi ve eylemi bir olmak. Öğrenmek, öğretmek, paylaşmak, mesleki konularda daha sık istişarelerde bulunmak. Sektör adına kurulan birlikteliklere, özverili bir şekilde destek olmak. Kendimizi çok iyi tanımalı, düzenli ve sürekli kazanmak istiyorsak, sorunun değil, çözümün bir parçası olmak için üzerimize düşen sorumlulukları severek, gönül birliği içinde yerine getirmeliyiz.
“Hayatımın en gurur verici günlerini yaşıyorum!”
Oğlunuz Bahattin Bey şu an PHTYD derneği başkanı duygularınızı alabilir miyiz? Oğlunuza hangi tavsiyelerde bulundunuz?
55-60 Yıllık mesleki hayatımın gurur verici ve onur duyduğum günlerini yaşıyorum. Oğlumun da insanlara, meslektaşlarına faydalı olmak için severek ve büyük özveriyle çalıştığını görmek ayrı bir gurur vesilesi. Ben ve oğlum 35 yıllık halı yıkama işin de yüzlerce personelle çalıştık hepsiyle güler yüzle ayrıldık ve birçok çalışanımıza da işyerlerini açmalarında yardımcı olduk ve onları meslektaşımız olarak görmekten mutluluk duyduk.
Duyarlı meslektaşlarımız tarafından takdir edilmek çok güzel bir duygu. Sektöre ve meslektaşlarımıza faydalı olabildiysek ne mutlu bizlere. Bizim işletmemiz de çalışarak, usta olup ayrılan ve işyeri açan bütün kardeşlerimize, iyiyi, doğruyu, güzeli ve iyi niyeti öğütledik. Onların başarılı olmalarını görmek bizleri daha da mutlu ediyor, yıların verdiği yorgunluğu bir anda alıyor.
Diğer bütün meslektaşlara tavsiyem; her koşulda dürüst olun, iyi niyeti hiçbir zaman terk etmeden işinizi severek yapın, devamlı araştırın, öğrenin ve paylaşın. Paylaştıkça, bilgilerin size daha yararlı olduğunu görecek ve paylaşmaktan haz duyacaksınız.
“Yıkadığım ilk halı…”
İlk halıyı nasıl yıkadınız?
1958’de Amasya da halı satışı yaptığım yıllarda bir müşterimin isteği üzere, kullandığı Isparta halısını o günkü imkanlarla, ustalarımdan gördüğüm şekliyle şöyle yıkadım; halının önce tozunu almak için somya tabir edilen kanepenin üzerine ters yatırarak tersinden sopayla dövmek suretiyle, dip tozlarının dökülmesi ve ilmeklerin kabartılması işlemlerinden sonra, çalı süpürgeleriyle ters ve düz birkaç defa süpürülerek halı yıkamaya hazır hale getirilir.
Yıkama işlemlerini de önce halının yüzünden kovalarla (yağ tenekelerine sap takarak) bol suyla ıslatıp gelberi ile hem suyu yedirmek hem de kaba kirlerin akmasını sağlardık. O yıllar da hortum ve plastik variller olmadığı için gaz yağı varillerinde su biriktirilerek, teneke kovalarla halı yıkama yapılırdı.
Halı iyice ıslandıktan ve yumuşadıktan sonra, güneş marka krem deterjanlar belli ölçülerde suda eritilerek bu günkü halı şampuanı elde edilir ve halının üzerine serpilerek, 40 cm uzunluğunda 20*10
ağaç takoza kürek sapı takılır ve fırça çakılarak halı fırçalanırdı.
Fırçalama işlemi halının yüzeyinde hem enine hem de boyuna defalarca yapılırdı. Daha sonra halı ters çevrilip halının arkasına kovalarla su dökülüp, deterjanla enine ve boyuna fırçalama işlemi yapılır, su ile durulandıktan sonra, saçaklar ayrıca küçük saçak fırçalarıyla kireç kaymağı suyuyla hazırlanmış eriyikle fırçalanarak saçak beyazlatma işlemleri, halının hem ön yüzeyinde hem de arka yüzeyin de tekrarlanır. Tekrar halının ön yüzü çevrilerek ana yıkama işlemleri başlar. Kovalarla bol su dökülür, gelberi ile sıyrılarak, halının bir önceki işlemde kabaran ve gevşeyen kirleri, birkaç defa yapılan bu işlemlerle halıdan uzaklaştırılır. Tekrar deterjanlı suyla fırçalama ve bol suyla gelberili durulama işlemleri, halının yüzeyinden temiz su çıkana kadar devam eder.
Yine o yıllarda halı sıkma santrafijü olmadığı için halılar, kavak ağacının düzgün dallarından yapılan uzun ve kalın sopalarla rulo şeklinde sarılır ve dikilerek bir gün sularının süzülmesi beklenir, ertesi gün kalın ve yuvarlak ağaçlardan hazırlanan askılara asılarak bir günde burada asılı kaldıktan sonra, halıdan su akması kesildiğinde tekrar kireç kaymağı ile saçak beyazlatma işlemi bu defa ılık su ile tekrarlanır ve halı kurumaya bırakılır. Kuruma işlemi tamamlandıktan sonra, sulu halının kuruması esnasında sertleşen halı havlarının yumuşatma işlemi yine çalı süpürgesi ile yapılarak halının yıkama serüveni sona ermiş olur.
“Saygılı olun!”
Meslektaşlara bir duayen olarak dergimiz aracılığıyla neler iletmek istersiniz?
Halı yıkama mesleğin de bir büyüğünüz olarak; yaptığınız işi sevin, emeğinize ve meslektaşınıza daima saygılı olun. Bu günkü imkanların değerini bilin ve emeğinizin karşılığını alabilmek için insana yatırım yaparak, toplam kaliteye ulaşın.
Hepinizi saygı ve sevgilerimle selamlar, hayırlı ve huzurlu bol kazançlar dilerim.
